सामाजिक फीड –
जनकपुरधाम, माघ १५ ।
गणतन्त्रका प्रथम शहीद दुर्गानन्द झाको ६१औं बलिदानी दिवस आज जनकपुरधाममा विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइएको छ। राजा महेन्द्रमाथि बम प्रहार गरी निरंकुश शासनविरुद्ध आवाज उठाएका दुर्गानन्द झाको योगदानको सम्झनामा संघसंस्थाहरूले विविध कार्यक्रमको आयोजना गरेका हुन्।
दिवसको अवसरमा झाको जन्मथलो धनुषाको जटहीस्थित शालिकमा स्थानीय युवाहरूले माल्यार्पण गरेका छन्। नेपाली कांग्रेसका स्थानीय नेता प्रवेश चौधरीले बिहान आयोजित माल्यार्पण कार्यक्रममा झाप्रति श्रद्धाञ्जलि व्यक्त गरेका थिए।
यसैगरी, शहीद दुर्गानन्द झा अनुसन्धान तथा सेवा केन्द्रले जनकपुरधाममा वृहत अन्तरक्रिया कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ। केन्द्रका अध्यक्ष शम्भुनाथ झाका अनुसार जनकपुर वार एशोसिएसनको सभाकक्षमा दिउँसो १ बजे सुरु भएको कार्यक्रमले झाको योगदानलाई नयाँ पुस्तामा सम्झाउने प्रयास गरेको छ। त्यस्तै, जनकपुरधाम वडा नं. २३ मा रहेको स्मारकमा पनि माल्यार्पण कार्यक्रम सम्पन्न भएको वडा अध्यक्ष राघवेन्द्र साहले जानकारी दिएका छन्।
वि.सं. १९९९ वैशाख १४ गते धनुषाको जटही गाउँमा जन्मिएका दुर्गानन्द झाले २०१८ माघ ९ गते राजा महेन्द्रमाथि बम प्रहार गरेका थिए। गणतन्त्रको उद्घोष गर्नका लागि गरिएको उक्त कार्यको अभियोगमा २०२० माघ १५ गते उनलाई तत्कालीन सरकारले मृत्युदण्ड दिएको थियो।
भारतीय स्वतन्त्रता संग्रामका क्रान्तिकारी भगतसिंह र चन्द्रशेखर आजादबाट प्रेरित झा २०१७ सालको पुसमा राजा महेन्द्रले संसद विघटन गरी पञ्चायती शासन लागू गरेपछि आक्रोशित बनेका थिए। उनी नेपाली कांग्रेसका निर्वासित नेताहरूको सम्पर्कमा आएर जनकपुर बमकाण्डको योजनामा सामेल भएका थिए।
बम प्रहारपछि तीन महिना फरार रहेका झा अन्ततः आत्मसमर्पण गर्न जनकपुर फर्किएका थिए। पक्राउ परेपछि उनलाई काठमाडौंबाट सुन्धारास्थित केन्द्रीय कारागारमा पुर्याई २०२० माघ १५ गते मृत्युदण्ड दिइएको थियो। मृत्युदण्ड अघि झालाई उनकी आमा सुकुमारी देवी र पत्नी काशीदेवीसँग अन्तिम पटक भेट गराइएको थियो।
दुर्गानन्द झालाई मृत्युदण्ड दिन नेपालका कानुनहरू संशोधन गर्नुपरेको थियो। मुलुकी ऐनअनुसार ब्राह्मणलाई मृत्युदण्ड नदिइने व्यवस्था भए पनि उक्त ऐन संशोधन गरी उनलाई मृत्युदण्ड दिइएको थियो।
झाको योगदानलाई जनाउने उद्देश्यले २०७२ सालमा सरकारले उनलाई सहिद घोषणा गरेको थियो। तर, उनका परिवारले राज्यबाट उचित सम्मान र सहयोग नपाएको गुनासो गर्दै आएका छन्। तत्कालीन तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीले झाकी पत्नी काशीदेवीलाई संविधानसभा सदस्य र राज्यमन्त्री बनाए पनि अन्य ठोस कदम चालिएको छैन।
गणतन्त्रको स्थापनामा झाको बलिदान अमूल्य रहेको स्मरण गर्दै प्रत्येक वर्ष माघ १५ गते बलिदानी दिवस मनाइन्छ। यद्यपि, उनको योगदानको सम्झनामा अझै प्रभावकारी पहल हुन नसकेको स्थानीयवासीको गुनासो छ।