सामाजिक फीड-
मंसिर ७, जनकपुरधाम ।
सिन्धुलीको हरिहरपुरगढी गाउँपालिकामा रासायनिक मल उत्पादनका लागि कारखाना स्थापनाको सम्भाव्यता अध्ययन सुरु भएको छ। काठमाडौं विश्वविद्यालय (केयू) को प्राविधिक टोलीले वार्षिक दुई लाख टन मल उत्पादन गर्ने क्षमताको कारखाना स्थापनाका लागि स्थलगत अध्ययन थालेको हो।
गाउँपालिका र केयूबीचको समझदारीअनुसार अध्ययनका क्रममा आवश्यक कच्चा पदार्थ, जस्तै हाइड्रोजन, नाइट्रोजन, र कार्बन डाइअक्साइडको उपलब्धताको मूल्यांकन गरिनेछ।
प्राविधिक टोलीद्वारा सम्भाव्यता अध्ययन
केयूका ग्रीन हाईड्रोजन ल्याबका टिम लिडर प्रो. डा. विराज सिङ्ग थापा को नेतृत्वमा डा. राम लामा, ई. लक्ष्मण लामा, ई. मानस घिसिङ, र ई. अभिषेक खतिवडा सम्मिलित टोलीले इलेक्ट्रोलाईसिस प्रविधिमा आधारित कारखाना स्थापनाको सम्भाव्यता अध्ययन सुरु गरेको छ।
स्थलगत अध्ययनमा बागमती प्रदेश सभा सदस्य शुष्पा भुजेल न्यौपाने, गाउँपालिका अध्यक्ष बज्रध्वज वाइबा, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत दीपेन्द्र पैकरा, र अन्य स्थानीय प्रतिनिधिहरू सहभागी थिए।
गाउँपालिकाको सहयोग
गाउँपालिकाले कारखाना स्थापनाका लागि ३८६ बिघा जग्गा, बिजुली, र पानी उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता जनाएको छ।
थाइल्यान्डको कम्पनीको लगानी प्रतिबद्धता
कारखाना स्थापनामा थाइल्यान्डको एक निजी कम्पनीले लगानी गर्ने घोषणा गरेको छ। अध्ययन प्रतिवेदन तयार गर्न तीन महिना लाग्ने अनुमान गरिएको छ।
स्वदेशमै मल उत्पादनको महत्त्व
नेपालमा वार्षिक करिब ८ लाख टन मलको माग रहेको छ। तर, हाल आधा मात्र आपूर्ति हुने अवस्थामा स्वदेशमै उत्पादन सुरु भएपछि आयातमा निर्भरता घट्नेछ। कारखाना सञ्चालनले वार्षिक करिब १६ अर्ब रुपैयाँ बराबरको विदेशी मुद्रा बचत हुने अपेक्षा गरिएको छ।
प्रारम्भिक लगानी र प्रविधि
सरकारले प्रारम्भिक लगानी १ खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँ हुने अनुमान गरेको छ। इलेक्ट्रोलाईसिस प्रविधि अपनाउँदा लागत कम हुने देखिएको छ भने थर्मोकोल प्रविधि प्रयोग गर्दा लागत १ खर्ब ८९ अर्ब रुपैयाँ सम्म पुग्न सक्ने बताइएको छ।
यो कारखाना स्थापना नेपाल सरकारको दीर्घकालीन योजनाअन्तर्गत किसानहरूको लागि मल आपूर्ति सुनिश्चित गर्न महत्वपूर्ण परियोजनाको रूपमा हेरिएको छ।