काठमाडौँ । वैशाख ३ गते ।
भारतमा लोकसभाको निर्वाचन शुरु हुदै छ । १९ अप्रिल देखि जुन १ सम्म सात चरणमा हुने यस निर्वाचनका लागि अहिले दलहरु उम्मेदवार छनौट र प्रचार प्रसारमा व्यस्त रहेका छन् । यसैक्रममा भारतको निर्वाचन आयोगले ठुलो रकम बरामद गरेको भारतीय मिडियाहरुले उल्लेख गरेका छन् ।
निर्वाचन आयोगले मार्च १ देखि अप्रिल १३ सम्मको चेकिङका क्रममा देशभर ४ हजार ६५८ करोड भारु बराबरको नगद, सुन, चाँदी, मदिरा, लागूऔषध र बहुमूल्य सामानहरु समेत बरामद गरेको बताइएको छ । भारतको लोकसभा चुनावको ७५ वर्षको इतिहासमा यो अहिलेसम्म बरामद गरिएको सबैभन्दा ठूलो रकम भएको बताइएको छ । आयोगले २०१९ को लोकसभा चुनावमा ३ हजार ४७५ करोड भारु जफत गरेको थियो ।
निर्वाचनको औपचारिक घोषणा हुनुअघि जनवरी र फेब्रुअरीमा कुल ७ हजार ५०२ करोड रुपैयाँ जफत भएको आयोगले सोमबार जनाएको छ । यसरी जनवरीदेखि १३ अप्रिलसम्म कुल १२ हजार करोड रुपैयाँभन्दा बढी जफत भएको छ ।
आयोगका अनुसार गत मार्च १ देखि बरामद भएका सामानमा रु २ हजार ६८ करोड बराबरको लागुऔषध, एक हजार १४२ करोड बराबरको निःशुल्क सामान, ५६२ करोडको बहुमूल्य धातु, रु ४८९ करोडको मदिरा र ३९५ करोड नगद रहेको छ ।
निर्वाचन आयोगले दैनिक करिब १०० करोड नगदसहित सामान बरामद गरिरहेको जनाएको छ । सबैभन्दा बढी नगद तमिलनाडुमा बरामद भएको छ भने सबैभन्दा बढी मदिरा कर्नाटकमा बरामद भएको छ । तमिलनाडुमा अधिकतम ५३ करोड, तेलंगानामा ४९ करोड, महाराष्ट्रमा ४० करोड र कर्नाटक र राजस्थानमा ३५-३५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी नगद जफत गरिएको छ।
कर्नाटकमा १२४ करोड भारुको अधिकतम रक्सी बरामद भएको छ। यसपछि पश्चिम बंगालमा ५१.७ करोड, राजस्थानमा ४०.७ करोड, उत्तर प्रदेशमा ३५.३ करोड र बिहारमा ३१.५ करोडको मदिरा बरामद भएको छ ।
आयोगको तथ्यांकअनुसार कुल बरामद भएकामध्ये ४५ प्रतिशत लागुऔषध र साइकोट्रोपिक पदार्थका हुन्छन् । गुजरातबाट ४८६ करोड भारुको अधिकतम लागूऔषध बरामद भएको छ । यसपछि तमिलनाडुमा २९३ करोड, पञ्जाबमा २८१ करोड, महाराष्ट्रमा २१४ करोड र दिल्लीमा १९० करोड भारु बराबरको लागूऔषध बरामद गरिएको छ ।
गत मार्च १६ मा लोकसभा निर्वाचनको घोषणा भएदेखि नै देशभर आचारसंहिता लागू भएको छ । निर्वाचनमा दुरुपयोग हुन नदिन आचारसंहिता अवधिमा नगद, मदिरा, गरगहना र अन्य निःशुल्क वस्तु बोक्ने र लैजानका लागि धेरै नियमहरू छन् ।
निर्वाचन आयोगको निर्देशन अनुसार विमानस्थलमा १० लाख रुपैयाँसम्म नगद र १ केजीसम्म सुन लैजान अनुमति दिइएको छ । यदि यो भन्दा बढी नगद वा सुन छ भने, सीआईएसएफ वा पुलिस अधिकारीहरूले आयकरलाई सूचित गर्नुपर्दछ । प्रमाणीकरण पूरा नभएसम्म नगद वा सुन जफत गर्न सकिन्छ ।
त्यसैगरी सवारी साधनमा १० लाखभन्दा बढी नगद भेटिएमा जफत गर्न सकिनेछ । तर, नगद कुनै दल वा उम्मेदवारसँग सम्बन्धित नभएको र सही कागजात देखाएको खण्डमा जफत हुने छैन । दलका उम्मेदवार वा कार्यकर्ताको सवारी साधनमा ५० हजारभन्दा बढी नगद वा १० हजारभन्दा बढी मूल्यको मदिरा, लागूऔषध, हतियार वा उपहारका वस्तु फेला परेमा जफत हुन्छ ।